Kamervragen over jonge overvallers die overlast veroorzaken

Mevrouw Helder (PVV):

Voorzitter. Afgelopen vrijdag konden wij uit De Telegraaf vernemen dat het voor de politiek dweilen met de kraan open lijkt. Hardnekkige criminelen worden wel opgepakt, maar veel indruk maakt dat blijkbaar niet op deze veelplegers. Velen zien dit traject alleen maar als een opleiding voor het vak, het ambacht, overvaller.

Uit het rapport van de Taskforce Overvallen blijkt dat een dergelijke crimineel al dertien keer is opgepakt voordat hij besluit om een overval in bijvoorbeeld een woning te plegen. Aan een overval is dus vaak al een waslijst aan “kleinere” delicten vooraf gegaan. Kan de minister aangeven welke straffen zijn uitgedeeld voor deze “kleinere” delicten? Ervan uitgaand dat het slechts taakstraffen zullen zijn, vraag ik de minister of hij het met mij eens is dat die blijkbaar niet helpen. Voor dergelijke veelplegers is de oplossing dat zij een tijdje uit de samenleving worden verwijderd. Dat scheelt namelijk een hoop “kleine criminaliteit”. Wij mogen het dan wel “kleine criminaliteit” noemen, maar juist die geeft voor de samenleving de meeste overlast. Ter onderbouwing van het opsluiten, wijs ik op het rapport van de heer Vollaard. Is de minister het met mij eens dat langdurig opsluiten de enige juiste straf of maatregel is die de zekerheid biedt dat een crimineel gedurende een bepaalde tijd daadwerkelijk geen strafbare feiten meer pleegt?

Hoe krijgen we zo veel mogelijk van dit soort veelplegers in een Inrichting Stelselmatige Daders (ISD)? Die maatregel zorgt ervoor dat zij twee jaar worden opgesloten. Laten we eerlijk zijn, ook een veelpleger heeft rechten. Na één keer vragen, moet hij antwoord krijgen in plaats van na dertien keer “vragen”.

De voorzitter:

Het woord is aan de minister. Ik wens hem vooral veel snelheid toe.

Minister Opstelten:

Dank, mevrouw de voorzitter, en dank aan mevrouw Helder voor de gestelde vragen.

Voorzitter. Dit is een scherpe problematiek, die hoge prioriteit krijgt van het kabinet en van mij. Ik trek het even door naar de Taskforce Overvallen, die mevrouw Helder heeft genoemd en die natuurlijk prioriteit heeft. Ik kom net uit een vergadering met de top van het bedrijfsleven over dit onderwerp: publiek-privaat aanpakken.

Wat de drie vragen betreft, kan ik zeggen dat het ophelderingspercentage onvoldoende is. Dat is 24 en moet omhoog naar 40. Het aantal van degenen die zijn aangepakt, is ook onvoldoende. Het aantal overvallen gaat onvoldoende naar beneden. Die reductie moet stijgen van 11% naar 30%. Het is wel belangrijk aan te geven: als je wordt opgepakt, dan word je ook voorgeleid en krijg je een straf. De afdoeningcijfers van het Openbaar Ministerie zijn namelijk hoog: 85%. De rechter besluit in 98% van de gevallen om een sanctie op te leggen.

Om welke straffen gaat het? De staatssecretaris en ik hebben gezegd dat we in dat soort gevallen van taakstraffen naar feitelijke straffen moeten. Het OM volgt ons daarin.

Verder moet je de kans grijpen om die aankomende criminelen vast te houden en op dat moment te proberen met hen een traject te creëren zodat zij weer veilig in de samenleving kunnen komen. Natuurlijk is het heel belangrijk dat wij ons nog meer dan nu bedienen van het ISD-instrumentarium. Dat zijn mijn antwoorden op de vragen van mevrouw Helder, mevrouw de voorzitter.

De voorzitter:

Mevrouw Helder, voor uw vervolgvragen hebt u weer twee minuten.

Mevrouw Helder (PVV):

Die heb ik beslist niet nodig. Ik dank de minister voor de vele, heldere antwoorden.

Ik blijf één vraag overhouden. Ik hoor de minister zeggen: als ze opgepakt worden, dan volgt ook een straf. Die ISD met twee jaar opsluiten is inderdaad prima. Dan worden ze ook behandeld en zijn ze feitelijk van de straat. Dat is prima. De minister zegt: als ze opgepakt worden. Dan blijft alleen de vraag over wat hij gaat doen om dat percentage omhoog te krijgen van 24 naar 40.