Kamervragen: dwangsom in strijd tegen woonoverlast

Vragen van de leden Kuiken en Depla (beiden PvdA) aan de ministers voor Wonen, Wijken en Integratie en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het inzetten van dwangsommen door gemeenten bij het bestrijden van overlast. (Ingezonden 16 november 2009)
1
Heeft u kennisgenomen van het artikel «Buren treiteren? Op de bon!»?1
2
Deelt u de mening dat het positief is dat de gemeente Schiedam nu zelf het initiatief heeft genomen om langdurige overlast van een woningeigenaar aan te pakken?
3
Kunnen dwangsommen ook een bruikbaar instrument voor andere gemeenten zijn om geluidsoverlast tegen te gaan? Is dit instrument ook inzetbaar bij andere vormen van overlast, waarbij geluid een minder grote rol speelt?
4
Bent u van plan dit instrument mee te nemen in de handreiking woonoverlast, die op ons verzoek tot stand komt, mee te nemen? Wilt u bevorderen dat deze handreiking zo spoedig mogelijk verschijnt? Wanneer kan de handreiking tegemoet worden gezien?
5
Welke wet dient mogelijk te worden gewijzigd om het initiatief van de gemeente Schiedam en wellicht in de toekomst van andere gemeenten mogelijk te maken? Kunt u uiteenzetten of uit de gesprekken tussen de gemeente Schiedam en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is geconstateerd dat het noodzakelijk is om tot een wetswijziging te komen?
6
Deelt u de mening van de burgemeester van Schiedam dat het niet mogelijk is iemand te verplichten om uit een koopwoning te verhuizen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord van minister Ter Horst (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) , mede namens de minister voor Wonen, Wijken en Integratie (ontvangen 15 december 2009)
1
Ja.
2
Elk initiatief dat wordt ondernomen op lokaal niveau ter beteugeling van overlast en verloedering juichen wij toe. De verantwoordelijkheid voor de aanpak van overlast en verloedering ligt immers primair bij de gemeenten.
3
Voor huurders en kopers geldt dat er in de APV regels zijn opgenomen over het veroorzaken van overlast, waaraan zij zich dienen te houden. De door de burgemeester van Schiedam opgelegde last onder dwangsom heeft een openbare ordedoel. Vanwege de aard van de overlast is het APV-artikel inzake geluidhinder als basis gehanteerd. De last onder dwangsom is een instrument uit de Algemene wet bestuursrecht (artikel 5:31d) dat in beginsel ook voor andere vormen van overlast toepasbaar is, mits ook daarvoor in de APV of formele wetgeving een basis bestaat.
4
Ja, het instrument zal worden meegenomen in de handreiking. De handreiking komt in de eerste helft van 2010 voor gemeenten gereed.
5
In het interview geeft de burgemeester van Schiedam aan dat de gemeente het ministerie van BZK had verzocht mee te kijken, «ook om te zien of het eventueel nodig is de wet aan te passen.» De tussen de gemeente Schiedam en het ministerie van BZK gevoerde gesprekken – op initiatief overigens van de gemeente – waren toegespitst op de concrete casus en de juridische onderbouwing ervan. Over de vraag of wetswijziging nodig is en zo ja, in welke vorm, is niet gesproken. De afwikkeling van deze casus in bezwaar en, mogelijk, beroep, wordt afgewacht. Indien het bestaande juridische kader volstaat, ligt wetswijziging immers niet in de rede. Wellicht ten overvloede wijzen wij erop dat de gemeente Schiedam weliswaar een beroep heeft gedaan op de expertise van het ministerie van BZK, maar dat de beslissing om een last onder bestuursdwang op te leggen, is genomen door en onder verantwoordelijkheid van de burgemeester van Schiedam.
6
Er zijn mogelijkheden om een woning te sluiten. Dit kan ook een koopwoning betreffen. Het gaat dan in de eerste plaats om artikel 174a Gemeentewet, waarin is geregeld dat de burgemeester een woning kan sluiten indien door gedragingen in de woning de openbare orde rond de woning wordt verstoord. De burgemeester kan dit ook, indien er een ernstige vrees bestaat voor verstoring van de openbare orde op de grond dat de rechthebbende al eerder een woning op een zodanige wijze heeft gebruikt dat deze op grond van artikel 174a Gemeentewet is gesloten. Er moeten dan wel duidelijke aanwijzingen zijn dat die persoon de woning wederom op zodanige wijze zal gebruiken. Woningsluiting op grond van artikel 174a Gemeentewet heeft overigens tot gevolg dat iedereen die zich in de woning bevindt moet verhuizen. De burgemeester heeft in zoverre gelijk dat het niet mogelijk is dat één van de bewoners van een woning verplicht wordt te verhuizen.
In artikel 13b Opiumwet is bovendien vastgelegd dat de burgemeester een last onder bestuursdwang kan opleggen indien in een woning drugs1 worden verkocht, afgeleverd of verstrekt, dan wel daartoe aanwezig zijn. Dit kan ook sluiting van de woning tot gevolg hebben.

Zie hier.